Patates kızartması bize neler yapıyor? Nature Neuroscience ve Psychological Science
dergilerinde yayımlanan 'Fast Food' yiyeceklerle ilgili iki farklı
araştırmayla, bu tür yiyeceklerin daha önce bilinmeyen olumsuz
etkilerine dikkat çekildi.
Kaliforniya’daki Scripps Research Enstitüsü’nde farelerle
gerçekleştirilen ilk araştırmada, Fast Food türü gıdaların her tür
uyuşturucu gibi, beyindeki kimyasal dengeyi bozduğu anlaşılmış. Hazır
gıdalar, insan ve hayvanda geçici olarak rahatlama duygusu veren
“ödüllendirme
sistemini” (“Reward System”) etkilemekte. Sistem şişmanlara da
oyun oynuyor. Mesela ne kadar çok patates kızartması yerlerse, beyin
son seferde yarattığı mutluluk duygusunu yaratmak için daha fazla
takviye gıda istiyor.
Araştırmayı yöneten bilim adamlarından biri
olan Paul J. Kenny, farelerin araştırma sırasında yemek yeme kontrolünü
tamamen kaybettiklerini söylüyor ki bu da bağımlılığın başlıca
belirtisi. Farelere elektroşok uygulandığında bile yemekten
vazgeçmemişler. Fareler sosis, yağlı et ve cheescake gibi yiyeceklerle
beslenmiş. Araştırmanın başından itibaren şişmanlamaya başlayan
farelere, yağlı yiyecek yerine salata ve sebze verildiğinde bunları
yemeyerek aç kalmayı tercih etmişler.
Araştırma ekibi beyin,
seks, abur cubur ve uyuşturucu gibi uyartılara tepki olarak dopamin
üretiyor. D2 reseptörünün seks ve uyuşturucu bağımlılığı üzerindeki
etkisi uzun bir süredir biliniyordu, son araştırmada D2’nin Fast Food
tüketimine de tepki gösterdiği ortaya çıktı. Reseptör aşırı dopamin
akışını daha iyi işleyebilmek için yavaşlamakta ve mutluluk duygusunu
yaratmak için hep daha fazla abur cuburla uyarılan dopamine ihtiyaç
duymakta. Aynı süreç uyuşturucu maddelerde de devreye giriyor.
Toronto
Üniversitesi psikoloğu Sanford DeVoe ve Rotman, Chen-Bo Zhong ile
birlikte McDonalds ve benzeri Fast Food lokantalarını inceleyerek ilginç
bir sonuca ulaştı. Hazır yiyecek, beslenme alışkanlığı dışındaki
davranışlarımızı da etkilemekte. Araştırmacılara göre hazır yiyecek
lokanta zincirlerini düşünmek bile bizi daha sabırsız kılmaya yetiyor.
Anlaşıldığı üzere hızlı yemek yeme kültürü, mutluluk ve ödüllendirme
hissini daha çabuk tadabilmek için bizi sabırsızlaştırıyor. Demek ki
hazır yiyecek davranışlarımız üzerinde sanılandan çok daha fazla etkili,
diyor bilim insanları.
Kaynak: Cumhuriyet