Balık sağlıktır

Balıkta şeker karbonhidrat yok denecek kadar azdır.
Protein açısından ise son derece zengindir. Bu özellikleri nedeniyle son
derece sağlık lı bir yiyecektir.
SIYAH ETLI-BEYAZ ETLI BALıKLAR:
Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemiz her geçen gün artan çevre
kirliliğine rağmen balık çeşitleri açısından son derece zengin bir
ülkedir. Deniz balıkları siyah etli-beyaz etli yerli ve göçme olarak sı
nıflara ayrılırlar. Beyaz etli balıkların sindirimi siyah etlilere
nazaran daha kolaydır. Jelatin içerdiklerinden haşlamaya
elverişlidirler. Tavası ızgarası yağlı ol dukları mevsimlerde de
ızgarası yapılır. Bunlara örnek olarak barbunya tekir levrek kefal
lüferkal kan mercan çipura dil pisi ve kırlangıç gösterebili riz. Torik
palamut, uskumru, kolyos, kılıç, hamsi, sardalya, gümüş gibi balıklarda
siyah etli balıklar sınıfı na girerler. Bu balıklar beyaz etlilere
nazaran daha yağlıdırlar ve daha az jelatin içerirler. Bu nedenle
haşlamaya uygun değillerdir ve hazımları daha zordur.
BARBUNYA
Denizlerimizin bu tatlı balığı genellikle ege ve akdenizde
bulunur. Yeni bir balık türü olan barbunya sıcak ve ılık denizlerin
kıyıya yakın olan kumlu ve çamurlu deniz diplerinde az olmakla berebar
kayalık yerlerde yaşar. Genelde 17 ila 20 cm arasında olup nadiren 40 cm
ye kadar çıkar. Kaya barbunyası kum barbunyası ot barbunyası ve paşa
barbunyası diye dört çeşiti vardır. Bunların içinde en makbulu kaya
barbunyasıdır. Sırtı kırmızı ve karın kısmı beyaz olan kaya barbununun
sırtında hiç gri leke bulunmaz. Kum ve ot barbunyasında ise sırt gri ile
kırmızı renklerin karmaşası halindedir. Paşa barbununun her iki yanında
çeneden kuyruğa doğru sarı bir şerit bulunur. Tekir ile çok
karıştırılan bu balığın en lezzetli zamanı temmuz ve ekim ayları
arasıdır. Bu süre zarfında tavası ızgarası ve kağıtta kebabı çok güzel
olur. Tekirden en büyük farklılığı kafasının daha uzun oluşudur. Tekirin
kafası küttür ve çene altında iki sakalı bulunur.
TEKİR
Barbunyaya çok benzeyen be yakın akrabası olan bu balık bütün
denizlerimizde avlanır.
Karadeniz ve marmarada avlanılanlar 6 ila 10
cm arasındaır. Ege ve akdenizde ise boyları barbunyayı yakalar. Çene
altı bıyıklarının uzunluğu küt kafası ve birinci sırt yüzgecindeki
sarı-siyah benekleri ile barbunyadan ayrılır. Dört mevsim yenebilecek bu
balığın en lezzetli zamanı aynen barbunyada olduğu gibi temmuz-ekim
ayları arasıdır. Tavası ve kağıt kebabı çok güzel olur.
ÇIPURA
Egenin meşhur yerli balığı olan ve küçük sürüler halinde gezen
çipura son yıllarda çiftliklerde de üretilmeye başlanmıştır. Çipura
elips biçiminde yassı vücudu beyaz karnı koyu gri sırtı ve pembemsi
yanakları ile tanınır. Atlas okyanusu kuzeybatı karadeniz ege ve
akdenizde bulunur. Bir zamanlar marmara denizinde de yakalanan ve
alyanak adı ile tanınınan bu balığın malesef nesli tükenmiş durumdadır.
Genelde 20 ile 35 cm arasındadır. Ancak 6-7 kg ' ya varanlarına da
rastlanmıştır. Her mevsimde zevkle yenebilen bu balığın ızgarası
buğlaması çorbası fırını çok güzel olur. Izgara için ideal büyüklük 250
ila 350 gramdır. Daha büyüklerinin fırında pişirilmesi tercih
edilmelidir. Buğlama ve çorba için her boyu kullanılabilir. Tadı nefis
olan bu balığı katkısız yani ızgara veya fırında yenmesi tercih
edilmelidir. Isparaz ve lidaki bu türün küçük çeşitleridir.
KARAGÖZ
Çipuranın yakın akrabası olan karagöz elips şeklinde yassı gümüşi
pulları olan yerli bir balıktır. Baltabaş sivri gaga sagos ve mırmır
gibi çeşitleri vardır. Ortalama 20-25 cm en 50 cm boyunda olur. Yazın
taşlık ve yosunluk midyesi bol yerlerde yaşar. Kışın derin sulara
çekilir. Her mevsimde yenebilen bu balık özellikle mayıs-temmuz ayları
haricinde daha yağlı ve lezzetlidir. Aynen çupura gibi ızgarası
buğlaması fırnını ve çorbası çok güzel olur. Bir kg ve daha büyüklerinin
fırını tercih edilmelidir.
DİL BALIĞI
Dil balığı da yerli balıklarımızdan olup ege ve akdenizde bolca
yakalanır. Her mevsimde yenebilir. En lezzetli zamanı kasım ile şubat
ayları arasıdır. Tavası çok güzel olur. Irilerinden fileto çıkarılıp şiş
veya salçalı fileto yapılabilir.
HAMSİ
1988 yılında 310 bin ton ile toplam balık avcılığımızın yaklaşık
üçte ikisini meydana getirmektedir. Gözlerinin gerisine kayan ağzı ile
yivrilmiş burnu ile yakın akrabası sardalyadan kolaylıkla ayrılır. Gümüş
balığıda hamsinin akrabasıdır. Boyu ortalama 12 cm olup azami 18-20 cm
ye kadar büyürler ve çok büyük sürüler halinde gezerler. Karadeniz
hamsisi azak ve karadeniz olmak üzere ikiye ayrılır. Azak hamsisinin
burnu daha küttür. Azak denizinde üreyip kışlamak üzere güneye bizim
orta ve doğru karadeniz bölgesine inerler; nisan sonunda da kuzeye göç
ederler. Karadeniz hamsisi ise kuzeybatı karadenizde ürer kışlamak üzere
kasımdan şubata kadar trakya kıyılarına ve marmaraya göç eder.
Nisan ayında da yumurtlamak üzere karadenize çıkar. Ayrıca
marmara hamsisi denilen yalnız marmarada çıkan daha küçük ve göç etmeyen
bir hamsi türüde vardır. Aynı tür kuzey egede de bulunur. Bu hamsinin
sırt rengi daha açıktır. Hamsi özellikle karadeniz yöremizin temel
gıdası temel protein kaynağıdır. Fiyatının ucuz olması nedeniyle çok
geniş kitle tarafından tüketilir. Hamsinin hemen her türlü yemeği
yapılır. Izgara fırın kağıt kebabı buğlama plaki yahni gibi. Siyah etli
bir balık olamasına rağmen buğulamaya son derece uygundur. Yaz aylarında
yağsız olduğu için ızgara yerine tava veya buğulaması tercih
edilmelidir. Kış aylarında yakalanan hamsi tuzlanıp saklanır. Buna
ançovi tabir edilir. Ayrıca balık yağı ve balık unu üretiminde de
kullanılmaktadır.